Ik kreeg het nieuws te horen op 24 december vorig jaar: “Je hebt kanker.”
Het was een melanoom, een agressieve en kwaadaardige vorm van huidkanker die op zich goed te behandelen is als je er op tijd bij bent. Maar de melanoom zat er al een tijdje (door een aanvankelijke misdiagnose door een andere dermatoloog) en zat nu net over de ‘veiligheidsgrens’ heen, dus er was kans op uitzaaiing. En, zo vertelde de dermatoloog me, melanoomuitzaaiingen reageren over het algemeen niet goed op traditionele behandelingen als bestraling of chemo. “Maar ik hoop dat je toch een beetje van je kerst kunt genieten.” Tja…
Het nieuws kwam extra hard aan omdat mijn spiritueel mentor Bhakti Tirtha Swami (van het artikel over liefde) aan een uitgezaaide melanoom was overleden, en ik een paar dagen voor ik het nieuws te horen kreeg bij de crematie was geweest van een dierbare vrouw die was overleden aan een andere vorm van kanker.
Tot overmaat van ramp bleek ik bij de voorcontrole in het ziekenhuis op de dag voor de operatie bijna 40 graden koorts te hebben door een zware griep, waardoor ik twee weken moest wachten (en in de tussentijd ook nog geplaagd door andere kwalen als een fikse blaasontsteking en een fissuur).
Gelukkig is alles uiteindelijk met een sisser afgelopen en bleek de kanker niet uitgezaaid, wat natuurlijk een hele opluchting was! Ik besef dat er genoeg mensen zijn die een veel zwaardere aanvaring hebben gehad met kanker, maar het heeft toch een diepe indruk achter gelaten.
Alles bij elkaar was ik bijna anderhalve maand uit de running om uit te zieken en te herstellen. En als je als zelfstandig ondernemer niet werkt, heb je geen inkomen, dus ook financieel was er nog een behoorlijke nasleep.
Maar toch, ondanks dat het een intense periode was, heb ik er ook ontzettend veel van geleerd. In moeilijke tijden krijg je een heel nieuw perspectief op je leven, en wijsheden die je theoretisch misschien wel kent, krijgen toch een diepere, werkelijkere betekenis. En dat wil ik hier met jullie delen.
1. Een confrontatie met de dood kan je inspireren om meer te leven
De enige zekerheid die we hebben in dit leven, is dat we allemaal zullen sterven. De confrontatie met mijn sterfelijkheid liet me beter beseffen dat ik niets te verliezen heb, maar alles te winnen. Ik heb de keuze om alles uit mijn leven te halen, of dat leven nu morgen eindigt met een ongeluk of over zestig jaar van de ouderdom. Ik heb weinig macht over wanneer ik uiteindelijk zal sterven. Maar ik heb wel de macht om te beslissen over hoe ik mijn leven nu leef.
2. Zowel geluk als lijden zijn tijdelijk
“Het afwisselend komen en gaan van geluk en verdriet is als het komen en gaan van zomer en winter. Ze ontstaan door je zintuiglijke waarneming en je moet ze leren verdragen zonder er van slag door te raken.”
– Bhagavad-gita, vers 2.14
Zowel geluk als verdriet horen bij het leven en wisselen elkaar af als regen en zonneschijn. In plaats van gehecht te raken aan geluk of je te verzetten tegen verdriet, is het beter elk moment te aanvaarden zoals het komt. Voor mij betekent dit ook dat alle emoties er mogen zijn. Ik heb momenten gehad dat ik het echt even niet trok en dat mocht ik ook van mezelf. Ik mocht uithuilen en ik mocht boos zijn als die emoties in me opkwamen. Verzet je niet, maar blijf er ook niet in hangen.
3. Elk moment is een geschenk
Hoe meer je beseft hoe kostbaar het leven is, hoe meer je elk moment als een geschenk ziet, een geschenk om dankbaar voor te zijn en te koesteren. Als je je openstelt voor alle ervaringen zoals ze komen in plaats van je te verzetten tegen dat wat nu eenmaal is, leer je steeds meer de kleine dingetjes in het leven te waarderen. In plaats van te treuren over wat je niet (meer) hebt, is het beter om dankbaar te zijn voor de dingen die je wél hebt.
4. Obstakels helpen je te groeien
Het is makkelijk om dankbaar te zijn en te genieten van het moment als alles voor de wind gaat en het leven verloopt zoals je dat wil. Maar ook moeilijkheden hebben een positieve kant. Moeilijkheden brengen emoties, gedaagdenpatronen en angsten naar de oppervlakte waarvan je je soms niet eens bewust was. Of misschien schuilt er wel een specifieke les in de omstandigheden. Juist de minder leuke ervaringen zijn een krachtige leermeester en helpen compassie te kweken voor het lijden van anderen en je hart te openen – en daar ben ik immens dankbaar voor.