Lang en gelukkig… Hmm… Is dat ooit wel eens iemand gelukt?
Mijn ‘lang en gelukkig’ duurde meestal zo’n zes weken, soms wat langer. Daarna staken de veroordelingen de kop op. Waarom doet hij nou niet gewoon het dopje op de tube van de tandpasta?! Als hij echt van me zou houden, zou hij toch wel wat attenter zijn.
Hoe meer tijd er voorbij gaat, hoe meer illusies aan diggelen raken. Want zodra we echt eens goed naar onze partner kijken, beginnen we dingen te zien die we niet leuk vinden… Of, met andere woorden, we beginnen onszelf te zien.
Daar ligt mijn vraag… Hoe kun je van een ander houden als je niet van jezelf houdt?
Het antwoord is dat je dat niet kunt, of in ieder geval niet volledig. Je kunt niet onvoorwaardelijk van iemand houden als je niet onvoorwaardelijk van jezelf houdt, want uiteindelijk zul je hen op dezelfde manier veroordelen zoals je jezelf veroordeelt. Je zult de dingen die je niet van jezelf aanvaardt, ook niet van hen aanvaarden.
Dat betekent niet dat relaties per definitie nutteloos zijn, of dat we het niet eens hoeven te proberen, maar het betekent wel dat we goed moeten letten op de belangrijkste relatie die we hebben in ons leven: onze relatie met onszelf.
Onze relatie met onszelf is meestal degene die we tot het laatst bewaren. We hebben onze behoeften vaak onderaan de lijst staan, na die van de mensen om ons heen. We denken dat het egoïstisch is om van onszelf te houden. Maar tot we van onszelf leren houden, zullen onze relaties gevuld zijn met behoeftigheid en medeafhankelijkheid. En behoeftigheid leidt weer tot gehechtheid.
Wanneer we het gevoel hebben dat we iemand – of iets – nodig hebben om gelukkig te zijn, raken we gehecht. En na gehechtheid komt controle. We hebben het gevoel dat we controle moeten hebben over onze gehechtheden, want ons geluk hangt af van hun aanwezigheid.
We moeten controle hebben over onze partners, ervoor zorgen dat ze zich zo gedragen dat ze onze behoeften vervullen – onze behoefte om ons geliefd te voelen. Controle leidt tot manipulatie; alle spelletjes die we leren om de ander te laten doen wat wij willen. Maar wat heeft dit met liefde maken? Manipulatie en controle komen niet voort uit liefde – ze komen voort uit angst.
De ironie is dat onze partners precies hetzelfde doen. We spelen deze spelletjes, passen onszelf aan om de ander te behagen, negeren wat we echt voelen uit angst om afgewezen te worden. We leven allemaal in beperking en ontevredenheid, omdat we bang zijn dat als we ons echt onszelf zouden laten zijn, we zouden worden afgewezen door degenen van wie we houden. Maar zij doen precies hetzelfde!
Wanneer je van jezelf houdt, worden je relaties transparant en eerlijk, omdat je niet meer gebukt gaat onder de angst om kwijt te raken. Je mag écht zijn, jezelf laten zien zoals je bent, en daardoor geef je je partner de vrijheid om hetzelfde te doen. Door deze eerlijkheid onstaat er vertouwen, en dat is de basis van een ware liefdevolle relatie. Met zelfliefde, verlies je de angst voor afwijzing en de behoefte aan controle.
Alle soorten gedrag dat gescheidenheid en veroordelingen creëert, valt weg in het licht van zelfliefde; als we onszelf omarmen, zijn we in staat om onze partners in vrijheid te omarmen, en bij elkaar te blijven uit respect voor elkaars grootsheid in plaats van de hele tijd elkaar te willen beheersen en manipuleren. Wanneer we ons compleet in onszelf voelen, voelen we de afwezigheid van de ander niet meer wanneer ze er niet zijn, en dus valt ook de behoefte om ze te beheersen vanzelf weg.
Dit leidt tot grote vrijheid, en het vermogen om echt van elkaars aanwezigheid te genieten. We denken we onze geliefden zullen verliezen wanneer we onze gehechtheid voor hen opgeven, maar eigenlijk is het tegenovergestelde waar. Wanneer je onvoorwaardelijk liefhebt, zelfs wanneer de ander niet bij je is, zul je je dichter bij hen voelen dan ooit tevoren. Want dan zul je hen in jezelf hebben gevonden.